بانک‌ها حیاط خلوت دولت‌ها شده‌اند

به گزارش مجله خبری نگار، محمود بهمنی در میزگرد تخصصی «بانکداری مرکزی در گام دوم انقلاب» که در حاشیه سی و یکمین همایش بانکداری اسلامی در محل بانک مرکزی در حال برگزاری است، اظهار داشت: مشکلات اصلی امروز ما، دولت‌ها و رؤسای جمهور هستند؛ متأسفانه اعلام می‌کنیم که بانک‌ها و بانک مرکزی رئیس جمهور و دولت را زدند، مواظب باشید این دولت را هم نزنند. اتفاقاً عرض می‌کنم که عکس این قضیه درست است. دولت‌ها و رؤسای جمهور متجاوز از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی به بانک‌ها تحمیل کردند. مگر چقدر از سرمایه بانک‌های دولتی متعلق به دولت است؟ ۵ درصد؟ چقدر با این ۵ درصد دولت را زدند؟

وی تصریح کرد: بانک‌ها به دلیل ضعف مقررات و عدم استقلال بانک مرکزی و مسائل مترتب بر نظام پولی و بانکی حیات خلوت دولت‌ها بودند.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی افزود: دولت‌ها نباید کسری بودجه خود را از طریق اوراق مشارکت از سیستم بانکی جبران کنند و سررسید را ندهند و بانک مجبور به پرداخت اصل و سود به سپرده گذار شود. این همان کسری بودجه و تزریق پول است. این موضوع ناترازی در بانک‌ها به وجود آورده و بانک‌ها را زیانده کرده است. آیا باز هم بانک‌ها دولت را زدند یا دولت‌ها بانک‌ها را؟

وی ادامه داد: قوانین بانک مرکزی باید مستقل شود. هنوز ۷ عضو از شورای پول و اعتبار بانک مرکزی، دولتی هستند؛ یعنی دولت برای سیستم بانکی تصمیم می‌گیرد؛ پس چگونه بانک‌ها دولت را زدند؟ تخریب بانک‌ها دقیقاً به ضرر کشور خواهد بود. شهدای پشت باجه بانک‌ها از همه نهاد‌ها بیشتر بوده است. هر کسی از راه می‌رسد به سیستم بانکی تعدی می‌کند. حفظ شأن بانکداران ضروری است.

بهمنی گفت: به دولت توصیه می‌کنم بلافاصله لایحه‌ای را به مجلس برای اصلاح قانون بانکداری و استقلال بانک مرکزی بدهد. بالاترین مرجع بانک مرکزی شورای پول است که مستقل نیست چه انتظاری از بانک‌ها دارید؟ در سال ۹۷ هیأت وزیران ارز ۴۲۰۰ تومانی را تصویب می‌کند و بعد می‌گویند تمام واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی باشد در حالیکه چند برابر این قیمت ارز در بازار است، معنایش چیست؟ سپس بانک مرکزی می‌گوید حداقل فقط کالا‌های اساسی را با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد کنیم. ارز چند نرخی با این اختلاف باعث شد رانت‌های عجیبی نصیب عده‌ای خاص شود. چه کسی این تصمیم را گرفت؟ آیا باز دولت بود آیا بانک مرکزی؟

وی افزود: امروز حال بانک‌ها خوب نیست باید فکری به حال بانک‌ها کنیم و بدانیم منابع بانک‌ها برای مردم است. الان به مردم سود ۱۸ درصدی می‌دهیم و تورم بین ۴۴ تا ۵۷ درصدی است. این سپرده‌ها متناسب با تورم بهره می‌برند. ۲۵ درصد افزایش حقوق داشتیم، اما تورم ۴۴ درصد است. کاش اضافه حقوق نمی‌دادیم و تورم بالا نمی‌رفت.

بهمنی با بیان اینکه تصمیمات خلق الساعه و بی منطق می‌گیریم، گفت: سود یارانه‌های برق، آب، بنزین و … نصیب چه کسانی می‌شود؟ مسلماً برای دهک‌های بالاست. به دهک‌های بالا بیشتر یارانه می‌دهیم. دولت باید اصلاح یارانه‌ها را کلید بزند. در سال ۸۹ یارانه ۴۵ هزار تومانی را تصویب کردیم، آن مبلغ با امروز یکی است؟ آن زمان نرخ ارز ۱،۲۲۶ تومان بود. باید به فکر اقشار آسیب پذیر باشیم. بی توجهی به این موضوع بی سیاستی است.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی با اشاره به اینکه سیاست‌های پولی مالی ارزی یکسان نبود، اظهار داشت: در وزارت اقتصاد تصمیم گرفتند و نرخ سود بانکی را پایین آوردند و نرخ اوراق را دست نزدند و سپرده به بازار سفته بازی رفت. اگر می‌خواهیم سیاستی را اصلاح کنیم باید همه را اصلاح کنیم. بعد از خروج سپرده‌ها بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بالا رفت. باید وزارت اقتصاد با بانک مرکزی هماهنگ باشد نه که هر کدام ساز خود را بزند.

وی افزود: به دولت جدید توصیه داریم سریعاً قانون بانک مرکزی را متوقف و اصلاح کند. با طرح مجلس اصلاح نمی‌شود. از سال ۶۳ هنوز نتوانستیم قانون را تغییر دهیم. با نمایندگان مجلس بنشینید اصلاح کنید. نمی‌توانیم کسی که یک روز در سیستم بانکی نبوده و الفبای اقتصادی را نمی‌داند در آن نهاد بگماریم. ظلم است. با تخریب بانک مرکزی کار‌های ما درست نمی‌شود.

بهمنی با اشاره به حفظ ارزش پول، گفت: حفظ ارزش پول به استقلال بانک مرکزی و اصلاح قوانین بر می‌گردد. نظارت با بانک مرکزی نیست. کالا با ارز ۴،۲۰۰ تومان آمده، اما با ارز ۲۵ هزار تومانی فروخته شده و ما به التفاوت‌ها نصیب عده‌ای واردکننده خاص شده است.

وی افزود: همچنین بحث نقدینگی و کسری بودجه دیگر مساله ماست. در مجلس گفتیم امکان فروش ۵۵ میلیون بشکه نداریم و وقتی نمی‌توانیم بفروشیم تبدیل به کسری بودجه می‌شود. پس بودجه را باید واقعی ببندیم، وقتی واقعی نبستیم نتیجه این شد که ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه امسال ماست. از کجا تأمین کنیم؟ اسکناس چاپ کنیم؟ نقدینگی و تورم را باز بالا ببریم. نفت را باید سرمایه ببینیم تا سرمایه تبدیل به سرمایه دیگر شود. خود را به نفت بستیم و نفت به مشکل خورد و امروز کشور به این شرایط رسید.

بهمنی گفت: امروز می‌گویند قاچاق در کشور ۲۲ تا ۲۴ میلیارد دلار است؛ اگر رقم را می‌دانید چرا جلویش را نمی‌گیرد؟ اگر نمی‌دانید پس از کجا می‌گوئید؟ قاچاق معمولاً از مبادی رسمی رخ می‌دهد. این مبلغ قاچاق و یارانه‌ها چقدر کسری بودجه را تأمین می‌کند. نباید از طریق انتشار اوراق خزانه و مشارکت کسری بودجه را جبران کنیم، زیرا به معنای بدهکار کردن دولت‌های آینده است.

وی افزود: اگر برسیم به این مطلب که سپرده‌ها برای مردم است متوجه می‌شویم که نباید اینگونه تصمیم گرفت. کشور ما بانک محور است و همه توقعاتمان از بانک است. آیا کمتر واحد تولیدی داریم که از سیستم بانکی استفاده نکرده باشد. اشکالات را رفع کنیم نه اینکه صورت مساله را پاک کنیم.

بهمنی با بیان اینکه مطالبات بانک‌ها از بانک مرکزی و دولت باید تسویه شود، اظهار داشت: می‌گویند سیستم بانکی بنگاهدار شده است. دولت بابت بدهی‌هایش بخشی از شرکت‌ها را به بانک‌ها داد خب خودتان بانک‌ها را بنگاهدار کردید. بانک مجبور است شرکت را به سوددهی برساند. بنگاهداری بانک‌ها مقصرش بانک‌ها نیستند. بانک‌ها سالهاست مشارکت حقوقی را ممنوع کردند مگر مجبور به تملیک شوند. بانک‌ها نباید حیات خلوت دولت‌ها باشند. بانک باید بتواند سپرده گذار را تشویق کند که سپرده‌ها را نزد بانک بگذارند. نقدینگی امروز ۳،۶۰۰ هزار میلیارد تومان است از همین شرایط حاصل شده است بانک مرکزی که برای خود پول چاپ نمی‌کند.